جوایز نوبل همه ساله برای دست آوردهای شاخص در زمینه های علمی، ادبی و پیشرفت صلح در جوامع بشر اعطا می شوند. برنده های این جوایز معمولاً در همه جهان شناخته شده هستند. شرح مختصری از زندگی آنها و کارهایشان در روزنامه منتشر می شود و نام آنها در رادیو و تلویزیون شنیده می شود. علاوه بر این جایزه، برندگان، مدال طلا، مدارک، و مقدار زیادی پول دریافت می کنند.
جایزه نوبل مهم ترین جایزه جهان است. این جایزه به کسانی که شاخص ترین مقاله ها را در زمینه، فیزیک، شیمی، ادبیات، روانشناسی یا پزشکی، صلح و علم اقتصاد ارائه دهنده می شود. علم اقتصاد در سال 1969 برای اولین بار به این لیست اضافه شد. در هر رشته فقط یک جایزه داده می شود. اگر در هر زمینه ای بیشتر از یک برنده وجود داشته باشد جایزه پولی به طور مساوی بین برندگان تقسیم می شود. آیا می دانید جایزه نوبل چگونه به وجود آمد؟
این جایزه توسط مردی که بنیانگذار و مخترع علم تخریب بود پایه گذاری شده است. این دانشمند آلفرد برنارد نوبل بود و جایزه نوبل به خاطر نام او، نامگذاری شد. او مخترع دینامیت بود. این ماده اکثراً برای شکاندن صخره ها، در جستجوی چاه های نفتی و معادن و در جنگ استفاده می شود. برای این کشف با ارزش، او در تمام دنیا مشهور شد و پول زیادی از فروش آن به دست آورد.
در هنگام مرگ او مقدار قابل توجهی پول در حدود 90/000/000 دلار و وصیت نامه ای برجای گذاشت که در آن خاطرنشان کرده بود که مقادیری از این پول باید به صورت جایزه به افرادی داده شود که به نوشته های شاخصی در زمینه های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح دارند. این جایزه به عنوان جایزه نوبل نام گذاری شد. اولین جایزه نوبل در 10 دسامبر 1901 به رونتگن به خاطر تحقیقات ارزشمندش در مورد اشعه ایکس داده شد. مبلغ این جایزه 40/000 دلار بود. اگر چه مقدار این جایزه زیاد نیست اما با برندگان این جایزه در تمام دنیا با احترام برخورد می شد.
جوایز نوبل توسط انجمن شهری به نام «بنیاد نوبل سوئد» اعطا می شوند. رویال آکادمی علوم در استکهلم بهترین دانشمندان سال در رشته های فیزیک و شیمی و انستیتو کارلوین استکهلم بهترین فرد در علوم پزشکی و آکادمی ادبی سوئیس بهترین را در رشته ادبیات انتخاب می کند. همین طور یک کمیته متشکل از 5 نفر که توسط پارلمان نروژ انتخاب شده اند بهترین فرد در زمینه صلح را انتخاب می کنند.
چند تن از افراد برتر جهان که جایزه نوبل را دریافت کرده اند عبارتند از: آلبرت انیشتین، جورج برنارد شاو، رابیندرات تاگور، هارگوربیند خورانا، مادر ترزا.
جوانترین مرد دریافت کننده جایزه نوبل، سر ویلیام لاورنس برگ انگلیسی بود که جایزه فیزیک نوبل را در 25 سالگی دریافت کرد. نوبل آن قدر مشهود شد که صد و دومین عنصر جهان به نام نوبیلیوم و انستیتویی در سوئد به خاطر نام نوبل به نام انستیتوی نوبل سوئد نامگذاری شد. خانم شیرین عبادی نیز در سال 2004 جایزه نوبل را دریافت کرد.
منبع: دانشنامه مصور کودکان و نوجوانان
